On Grid SSS

On Grid SSS

Ongrid Güneş Enerji Santrali/Sistemi (GES) Nedir, Nasıl Çalışır?

Güneş Enerji Santrali veya Güneş Enerji Sistemi (GES), güneş ışığını elektriğe dönüştüren bir tür elektrik üretim sistemidir. Güneş panelleri, güneş ışığını fotovoltaik (PV) hücrelerde elektrik enerjisine dönüştürür. Panellerden gelen bu elektrik, inverter adı verilen cihazlar aracılığıyla şebekenin kullandığı alternatif akıma (AC) dönüştürülür. Elektrik panosundan ve çift yönlü sayaçtan geçen elektriğin anlık tüketilen kadarı eve aktarılır. Fazlası varsa şebekeye gönderilir. Şebeke bağlantılı bu sistemler On-Grid Ges olarak adlandırılır. Tüketen binada enerji eksiği varsa şebekeden çekilerek tamamlanır. Ay sonlarında çift yönlü sayaçlardan okunarak gönderilen ve çekilen elektrik mahsuplanır ve fatura edilir. Güneş enerjisinden ürettiğiniz enerji tükettiğinizden fazlaysa ve şebekeden aldığınızdan daha fazla elektriği şebekeye gönderdiyseniz, bu enerji bedeli dağıtım şirketi tarafından size ödenir.

Elektrik aboneliği olan bireysel ya da tüzel herkes GES kurdurabilir. İlk yatırım maliyetini karşılayabilecek finansal kaynaklara sahip olmanız yeterlidir.

GES kurmanın çeşitli avantajları vardır. Bunlar arasında temiz ve yenilenebilir enerji üretimi, elektrik faturalarını azaltma veya sıfırlama, çevresel etkilerin azaltılması ve hatta enerjiyi satma fırsatı bulunmaktadır.

GES kurma süreci yerel yasal düzenlemelere ve gereksinimlere bağlı olarak değişebilir, ancak genel olarak aşağıdaki adımları izlemeniz yeterlidir:

Tüketimi olan bir yere ve sizin adınıza olan bir aboneliğe sahip olmalısınız

  • Arazi veya çatı sahibi olmalısınız

Başvuru-Kabul İşlemleri-Projelendirme ile doğru panel ve ekipmanlarının tedariği için Mühendislik firması ile anlaşmalısınız

  • Kurulum için Denetleyici firma ile çalışılması tavsiye edilir
  • Enerji üretim takibini ve gerekli bakımı düzenli olarak yapmalısınız

Üretilen elektriğin tamamının satıldığı bilgisi yanlıştır. Mevzuat, ilgili hesaplamalar sonucu tüketiminize paralel doğrultuda üretim yapabileceğiniz kadar santral kurmanıza izin verir. İzin verildiği kadarı içerisinde fazla üretilen enerji şebekeye verilir ve enerji şirketleri veya enerji dağıtım şirketleri tarafından satın alınabilir.

Evet, GES’ler kapalı havalarda da elektrik üretebilir, ancak güneşli günlerde ürettikleri kadar yüksek değildir.

Çoğu yerde GES kurmak mümkündür, ancak yerel düzenlemelere ve koşullara bağlı olarak bazı sınırlamalar vardır. Örneğin eğer çatı kurulumu yapılacaksa sahip olduğunuz santral yükünü kaldırabilecek statik onayının alınması gerekir. Eğer arazi kurulumu yapılacaksa, ilgili arazinin tarım yapılamayan, hava yolları/askeriye gibi önemli bir alanı etkilemeyen, sit alanı vb. bir yapıda olmadığı onayının alınması için Marjinal Tarım Raporu ve ÇED Muafiyet Raporunun alınabildiği yerlere yapılabilir.

Güneş tarlası, büyük bir alanda çok sayıda güneş panelinin kurulduğu bir tür arazi GES’dir. Geçmiş zamanda sadece devlete satmak amaçlı kuruluma izin verilmesine rağmen artık yasaklanmıştır. Abonelik tiplerine göre tüketilen enerjinin maksimum 2 katına kadar üretime izin verilmektedir. Bu sebeple artık arazi kurulumları daha çok; tükettiği elektrik fazlayken bunu karşılayacak büyüklükte çatısı olmayan endüstri sektörünün yaygın kullanımındadır.

GES’in büyüklüğü, sahip olduğunuz elektrik aboneliğinde belirtilen, abonelik türünüze, sözleşme gücünüze, bütçenize ve enerji ihtiyaçlarınıza bağlı olarak değişmektedir. Küçük bir ev GES’inden büyük enerji santrallerine kadar çeşitli ölçeklerde kurulumlar yapılabilir.

GES kurulumu uygun şekilde yapıldığında, çatıya zarar verilmez. Profesyonel kurulum ekipleri, güneş panellerini güvenli ve dayanıklı bir şekilde monte ederler. Çatıya zarar verilmeyecek kurulumun yapılması için doğru tasarım, projelendirme, ürün tercihi ve deneyimli kurulum ekibi çok önemlidir.

2023 yılının 2. Yarısı itibariyle çoğu güneş panel markası 30 yıl lineer performans garantisi vermektedir. Güneş enerjisi üzerinde çalışan bilim insanları ise doğru mühendislik ve kurulum sonrası bakım ile panellerin daha uzun süre üretim yapabileceğini ön görmektedirler. Ancak panellerin verimliliği zamanla azalabilir. Bu nedenle, düzenli bakım ve panel değişimleri ile verimliliği artırabilirsiniz.

Malzemeler hazır olduğu zaman, montaj süreci bir Ev GES için birkaç günde biterken bir firmanın birkaç haftada bitebilir. Ancak asıl önemli olan Resmi evrak süreci ile malzeme tedarik süreçleridir. Kredi ve desteklerin açık olduğu zamanlarda ürün terminleri geciktiği için malzemelerin hazır olmaması montaj süreçlerini uzatabilmektedir. Resmi evrak ise bir çok onay alınmasından oluşan ve ortalama 3 ile 6 ay arası sürebilen bir süreçtir.

GES’lerin geri ödeme süresi, yatırımın büyüklüğü, güneş ışığı koşulları, elektrik fiyatları ve yerel düzenlemelere bağlı olarak değişmektedir. 2023 öncesi dönemdeki elektrik birim fiyatlarının daha yüksek olması sebebiyle büyük endüstri GES’ler için amortisman süreleri 3-4 yıla düşmüştür. 2023 yılında elektrik fiyatlarındaki indirim sebebiyle amortisman süreleri 4-5 yıllara gerilemesine rağmen, 2024 yılı ve sonrası öngörülen elektrik fiyatları ile tekrar 3-4 yıl bandında seyredeceği düşünülmektedir.

Kırsal Kalkınmayı Destekleme konusunda tarım ve hayvancılık projeleri için ayrı hibeler mevcutken, endüstri konusunda ise 240kWe ve üstü projelerde Yatırım Teşvik Belgesi (YTB) ile kdv muafiyeti, yıl sonu vergi indirimi ve GES’te çalışacak bir işçinin sgk ödemesi devlet tarafından karşılanmaktadır.

Öncelikle ne kadar enerjiye ihtiyacı olduğunun belirlenmesi gerekir, bunun için mümkünse son aya ait bir elektrik faturasına bakılmaktadır. Buradaki önemli sınır faturanızda yazan sözleşme gücünüzdür. Ardından sözleşme gücünüz istenilen miktarı karşılıyorsa ve kurulum için gerekli metrekareye sahipseniz evin tüm enerjisini karşılayan bir sistem kurulabilir.
Ancak sistemin tüm enerjiyi karşılama kesinliği kurulacağı alanın özelliklerine, proje ve bütçeye göre değişim gösterir.

Resmi olarak başvuruda bir engel yoktur. Kiracı ve bina sahibi sistemin kendi aralarında anlaşmalıdır. Sistem başvuru süreçleri abonelikte adı geçen kişi üzerinden ilerlemektedir. Bazı projelerde, kiracının izniyle bina sahibi yaptırıp elektriği kiracıya satarken, bazı uygulamalarda iste (50 yıllık kiralanan fabriklar vb.) kiracı bina sahibi onayıyla yaptırmaktadır. Taşınma durumunda yeni kiracıya veya bina sahibine devredilebileceği gibi sistem kiracının üzerine ise yeni taşınacağı yerin uygunluğu durumunda sistemin buraya nakli ve montajının resmi olarak da sakıncası yoktur.

2023 Kasım ayı itibariyle, ortalama 5 kWp enerji ihtiyacı olan bir evin maliyeti 5.500$ civarlarındayken 1MW’lık bir fabrika kurulumunun maliyeti ise 520.000$ civarlarındadır.